1. Waarom Autovrije Steden?
Autovrije of autoluwe steden bieden een reeks voordelen op het gebied van leefbaarheid, gezondheid en economie. Onderzoek van de European Environment Agency (2020) wijst erop dat het beperken van autoverkeer resulteert in:
- Minder luchtvervuiling: Minder CO2-uitstoot en fijnstof zorgt voor een gezondere leefomgeving.
- Minder geluidsoverlast: Een rustiger straatbeeld en meer ruimte voor ontmoeting en recreatie.
- Grotere verkeersveiligheid: Minder (snelle) auto’s op straat betekent minder kans op ongelukken.
Bovendien verhogen autovrije gebieden vaak de aantrekkingskracht van een stad of wijk. Een goed voorbeeld is de wijk Vauban in Freiburg, waar vastgoedontwikkelaars actief meewerkten aan de creatie van een autoluwe, groene leefomgeving (Buehler & Pucher, 2011).
2. Ontwerpoplossingen voor Autovrije Gebieden
Beperken van Parkeerruimte
Een van de meest effectieve manieren om autogebruik te ontmoedigen, is het minimaliseren van parkeerruimte. Door bijvoorbeeld geen bovengrondse parkeervakken te realiseren (of deze zeer schaars te maken), wordt de publieke ruimte benut voor groen, fietspaden en voetgangersvoorzieningen. Het project Hammarby Sjöstad in Stockholm laat zien dat een beperking van parkeerruimte gecombineerd met een goede OV-ontsluiting zorgt voor een verminderde autodichtheid (Rutherford, 2013).
Mobiliteitshubs en Deelmobiliteit
Voor bewoners die toch af en toe een auto nodig hebben, kunnen mobiliteitshubs met deelauto’s en deelfietsen worden ingericht. Op deze manier blijft de wijk grotendeels autovrij, terwijl de bewoner zich niet beperkt hoeft te voelen in zijn/haar mobiliteitskeuze. In Helsinki biedt men al zogenaamde “Mobility as a Service”-abonnementen aan om de transitie van autobezit naar autogebruik te vergemakkelijken (Heikkilä, 2014).
3. Fiets- en Voetgangersinfrastructuur Integreren
Fietsvriendelijke Omgeving
Ruime, veilige en goed verlichte fietspaden zijn essentieel in een autovrije wijk. Ook aan voldoende fietsenstallingen, laadpunten voor e-bikes en fietsliften mag het niet ontbreken. In Kopenhagen is de fietsinfrastructuur zo geïntegreerd in de stadsontwikkeling dat fietsen er voor een groot deel van de bevolking het meest logische vervoermiddel is (Gehl & Gemzøe, 2006).
Aangename Wandelroutes
Met brede trottoirs, oversteekplaatsen, groene zones en bankjes maak je wandelen niet alleen praktisch, maar ook leuk. Zo ontstaat een autoluwe omgeving waar mensen elkaar ontmoeten en langer buiten verblijven. Deze kwalitatieve, veilige voetgangerszones zijn bewezen trekpleisters voor horeca en retail (European Environment Agency, 2020).
4. Actieve Communicatie en Bewustwording
Naast het fysieke ontwerp is gedragsverandering bij de bewoners cruciaal. Vastgoedontwikkelaars kunnen hierin een actieve rol spelen door:
- Informatiepakketten en voordelen te bieden bij oplevering van nieuwbouwwoningen (bijv. gratis OV-abonnement voor de eerste maanden).
- Community building te ondersteunen: bijvoorbeeld buurt- of bewonersgroepen die autodelen en fietspromotie organiseren.
- Duidelijke communicatie over de voordelen van autovrij wonen, zoals een betere gezondheid, minder stress en een hogere waarde van het vastgoed op de lange termijn.
Een praktijkvoorbeeld komt uit Milaan, waar nieuwe bewoners bij oplevering een proefabonnement voor het openbaar vervoer kregen. Dit leidde tot een stijging in het gebruik van het OV en vergrootte de acceptatie van autovrije ruimten (City of Milan, 2020).
5. Samenwerking met Gemeenten en Bewoners
De overstap naar autovrije gebieden vraagt om nauwe samenwerking met lokale overheden. Denk aan:
- Stedelijke planning: Gemeenten bepalen vaak de parkeernormen en stellen ruimtelijke kaders op.
- Subsidies en regelgeving: Een gemeente kan projectontwikkelaars stimuleren of verplichten tot duurzaam ontwerp en beperkte parkeerplaatsen.
- Participatie van bewoners: Door bewoners vroeg te betrekken in het ontwerpproces, ontstaat meer draagvlak en wordt de wijk daadwerkelijk afgestemd op hun behoeften.
Essentie
De rol van vastgoedontwikkelaars in de mobiliteitstransitie is essentieel. Door innovatieve, duurzame en mensgerichte ontwerpen te omarmen, creëren zij een aantrekkelijke, leefbare stad waar de auto niet langer centraal staat. Of het nu gaat om het minimaliseren van parkeermogelijkheden, het aanleggen van fietsinfrastructuur of het stimuleren van deelmobiliteit: elke stap draagt bij aan de ontwikkeling van steden die klaar zijn voor een groene toekomst.
Bronnen & Referenties
- European Environment Agency. (2020). The European environment — state and outlook 2020: Knowledge for transition to a sustainable Europe.
- Buehler, R., & Pucher, J. (2011). Sustainable Transport in Freiburg: Lessons from Germany's Environmental Capital. International Journal of Sustainable Transportation, 5(1), 43-70.
- Rutherford, J. (2013). Hammarby Sjöstad and the Quest for Sustainable Urban Living. Urban Studies, 50(9), 1892-1907.
- Heikkilä, S. (2014). Mobility as a Service. Helsinki: Aalto University.
- Gehl, J., & Gemzøe, L. (2006). New City Spaces. Copenhagen: The Danish Architectural Press.
- City of Milan. (2020). Urban Transport Development in Milan.